बुटवल । लगानी र व्यवसायिक वातावरण निर्माण भएको नगरका रुपमा बुटवल उपमहानगर मुलुककै पहिलो भएको छ । व्यवसायिक वातावरण सूचकमा मुलुकभरका नगरलाई उछिन्दै बुटवललाई उत्कृष्ट स्थान प्राप्त भएको छ ।

जर्मन सहयोग नियोग (जीआइजेड) ले विषयगत विज्ञहरुमार्फत मुलुकका ११ वटा नगरपालिकाको सर्वेक्षण गरेको थियो । देशभरका नगरपालिकामध्येबाट जनघनत्व र आर्थिक केन्द्रका रुपमा विकास भइरहेका ११ वटा नगरलाई छनौट गरि त्यहाँको लगानीको अवस्था, वातावरण र व्यवसायको क्षेत्रका बारेमा सूचक बनाएर सर्वेक्षण गरिएको जीआइजेडका नेशनल टिम लिडर दिप्ति खकुरेलले बताइन् ।

स्थानीयस्तरमा रोजगारी सिर्जनाको अवस्था, नयाँ लगानीका क्षेत्र, विद्यमान लगानीको अवस्था र नयाँ वातावरण निर्माण, उद्यामीशलताको विकास, जीविकोपार्जनमा सहजता ल्याउन गरिएका प्रयासलाई मूल्यांकनको आधार बनाइ सर्वेक्षण गरिएको जीआइजेडले जनाएको छ । सोही मूल्यांकनका आधारमा बुटवल मुलुकमै पहिलो भएको हो ।

जीआइजेडले बुटवललाई लगानीमैत्री र व्यवसायिक वातावरणमा मुलुकमै उत्कृष्ट नगरका रुपमा अवार्ड प्रदान गरेको छ । उपमहानगरका प्रमुख शिवराज सुवेदीलाई जीआइजेडका नेशनल टिम लिडर दिप्ति खकुरेलसहित आएको जीआइजेडको टोलीले प्रमाण पत्र र अवार्ड प्रदान गरेको थियो ।

स्थानीय लघु, साना तथा मझौला उद्योगहरूको व्यवसायको अवस्था, सुधारका साथै यसका सेवा प्रदायकहरूको बिक्रीपछिको सेवा सुनिश्चितता र लगानीको वातावरणका बारेमा विज्ञहरुले सर्वेक्षण गरेका थिए । सोही आधारमा व्यसायिक वातावरण सर्वेक्षण (बीजनेश क्लाइमेट सर्वे) २०२०÷२०२१ को नतिजा प्रकाशन गरि अवार्ड प्रदान गरिएको थियो ।

सो अवसरमा प्रमुख सुवेदीले बुटवलले यसअघिको आर्थिक विकास रणनीतिलाई पुनरावलोकन गर्न लागेको र लगानीमैत्री वातावरण बनाउन नयाँ रणनीति बनाइरहेको बताए । उनले समृद्ध बुटवल र खुशी बुटवलवासीको लक्ष्यअनुरुपका काममा सार्वजनिक र निजी साझेदारी हुने भन्दै सहकार्यका लागि आग्रह गरे । बुटवलसँगको सहकार्यमा रहेको जीआइजेडलाई प्रमुख सुवेदीले धन्यवादज्ञापन गरे ।

आर्थिक सम्बन्ध विस्तार गरी लगानीका लागि प्रोत्साहन गर्दै सबल आर्थिक केन्द्र समुन्नत बुटवलका माध्यमबाट समृद्ध बुटवल खुशी बुटवलवासीको लक्ष्य हासिल गर्नेतर्फ बुटवलका योजना केन्द्रित भएको प्रमुख सुवेदीले बताए । बुटवलले आवधिक र सहरी विकास गुरुयोजनासहितको दीर्घकालीन महत्वका योजना बनाएर सोहीअनुरुपका काम अगाडि बढाएको छ । यिनै कामको आधार, व्यवसायमा भएको लगानीको अवस्था, लगानीका नयाँ क्षेत्रको पहिचान र वातावरण, रोजगारीको अवस्था, नयाँ रोजगारीका क्षेत्रको विकासलगायतका कामको अवस्थाको मूल्यांकन गरिएको थियो ।

बुटवलमा भएको रोजगारीको अवस्था, साना तथा मझौला व्यवसायको क्षेत्र र तिनमा कार्यरत एवम् आश्रितहरुको अवस्थालगायतका विषयमा पनि सर्वेक्षण भएको थियो । रोजगारीको अवस्था र क्षेत्रका बारेमा आइएलओले सर्वेक्षण गरेको थियो ।

बुटवलमा करदातालाई प्रोत्साहन, हजारौंले लिए छुट
करको दायरा वृद्धि गरी आन्तरिक आम्दानी बढाएको बुटवल उपमहानगरपालिकाले करछुटका विभिन्न व्यवस्थाहरु ल्याएपछि हजारौं करदाताहरु लाभान्वित भएका छन् । उपमहानगरपालिकामा जननिर्वाचित जनप्रतिनिधिको आगावनपछि गएका तीन आर्थिक वर्षयता बढिरहेका करदाताहरुलाई प्रोत्साहन गर्न कर छुटका विभिन्न व्यवस्थाहरु ल्याएको थियो ।

गएका चार आर्थिक वर्षमा २३ हजार चार सय तीन जनाले व्यवसाय कर, ७० हजार ८ सय १९ जनाले सम्पत्ति कर र १२ हजार २ सय ८ जनाले घर बहालकरमा १० देखि २५ प्रतिशतसम्म कर छुट लिइसकेको उपमहानगरको तथ्यांकमा छ । उक्त अवधिमा व्यवसाय करमा १० प्रतिशत छुट लिने १५ हजार ६ सय ४५ जना रहेका छन् भने २५ प्रतिशत छुट लिने ६ हजार २ सय ६५ जना रहेका छन् । त्यस्तै सम्पत्ति करमा उपमहानगरपालिकाले विभिन्न अवधिमा १० र १५ प्रतिशत कर छुट दिएको छ । १० प्रतिशत कर छु लिने कर दाताहरु ४८ हजार ७८ जना रहेका छन् भने १५ प्रतिशत कर छुट लिनेहरु २२ हजार १ सय ४१ जना रहेका छन् । त्यस्तै बहालकरतर्फ कार्तिक १० प्रतिशत कर छुट लिनेहरुको संख्या ८ हजार चार सय ३६ रहेको उपमहानगरका प्रवक्ता रामप्रसाद रेग्मीले जानकारी दिए ।

२५ प्रतिशत कर छुट लिनेमा ३ हजार ७ सय ७२ जना रहेका छन् । कोभिडको महामारीमा उपमहानगरपालिकाले आर्थिक वर्ष २०७७÷७८ मा सबै खाले करमा भारी छूट दिएको थियो । जसअनुसार उक्त आबमा व्यवसाय करमा २५ प्रतिशत, सम्पत्ति करमा १५ प्रतिशत र घर बहाल करमा २५ प्रतिशत कर छूट दिएको थियो ।

व्यवसाय कर, घरबहाल करमा पहिलो चौमासिकमा २५ प्रतिशत, दोस्रो चौमासिकमा १५ र अन्तिम चौमासिकमा ५ प्रतिशत छुट दिने व्यवस्था गरेको छ । तर करदाता यदी महिला, अपाङ्गता भएका र यौनिक अल्पसंख्यक रहेछन् भने उनीहरुलाई सम्पत्ति कर, व्यवसाय कर र घरबहाल करमा थप ५ प्रतिशत छुटको व्यवस्था गरेको राजश्व शाखाका अधिकृत दामोदर ज्ञवालीले जानकारी दिए ।