नेपालमा १९९५ सालमा हिरा गिरीले बर्माबाट ल्याएको कफीको बीउ गुल्मीको आँपचौरमा रोपण गरेपछि कफी खेतीको सुरूआत भएको मानिन्छ । नेपालमा शुरूदेखि नै रोपण गरेको कफी अराविका जातको हो ।
अराविका कफी पारखीको पहिलो रोजाईमा पर्ने र विश्वमा कुल उत्पादनको झन्डै ७५ प्रतिशत यही जातको उत्पादन हुने गरेको छ । विशेषगरी शहरी क्षेत्रमा बढ्दो कफी संस्कृतिले गर्दा कफीको आन्तरिक बजारमा बढ्दै गएको छ । सरकारले केही वर्षदेखि कफीको ग्रेड अनुसारको मूल्य निर्धारण गर्दै आएको छ ।

दर्जनभन्दा धेरै मुलुकमा निर्यात
नेपाली कफीको माग स्वदेश तथा विदेशमा उच्च रहेको छ । तर मागअनुसार आपूर्ति नहुँदा विगत केही वर्ष कफीको आयात बढेकोमा पछिल्ला दुई÷तीन वर्षमा न्यून मात्रामै भए पनि निर्यात गर्न थालिएको छ ।
नेपालबाट अष्ट्रेलिया, क्यानडा, डेनमार्क, फ्रान्स, जर्मनी, हङकङ, जापान द.कोरिया, नेदरल्याण्ड, नर्बे, सिंगापुर, स्वीट्जरल्याण्ड, चाइना, ताइवान, संयुक्त अरब इमिरेट्स तथा अमेरिका र बेलायतलगायतका मुलुकमा निर्यात् भइरहेको भन्सार विभागको तथ्यांकमा छ ।

कफीका फाइदा र सावधानी
वरिष्ठ मुटु रोग विशेषज्ञ डा.प्रकाशराज रेग्मीले कफीका फाइदा धेरे भएको तर, सेवनमा भने सावधानी अपनाउन जरुरी रहेको बताउँछन् । कफीमा रहेको क्याफिन शरीरमा ऊर्जा र चुस्ती ल्याउने प्राकृतिक स्रोत हो । वैज्ञानिक अध्ययनअनुसार दिनमा दुई–चार कप कफी पिउनुले मधुमेह, मुटुरोग, अल्जाइमर्स, डिमेन्सिया, पार्किन्सन्स र कलेजोमा बोसो जम्ने समस्याको जोखिम घटाउन मद्दत गर्छ ।

पाचन प्रणाली सक्रिय राख्ने, मानसिक सतर्कता बढाउने र दीर्घरोगको जोखिम कम गर्ने प्रमाणहरूले कफीलाई स्वस्थ पेयका रूपमा स्थापित गरेका छन् । दिनमा चार कपभन्दा बढी कफी पिउँदा छटपटी, अनिद्रा, मुटुको धड्कन बढ्ने, पेट पोल्ने, चक्कर, हात काँप्ने जस्ता समस्या देखिन सक्छन् । क्याफिनको लत लाग्ने भएकाले अत्यधिक सेवनले ‘विड्रअल’ प्रभाव पनि दिन सक्छ । त्यसैले गर्भवती महिला, १८ वर्षमुनिका बालबालिका तथा मुटु/रक्तचापसम्बन्धी समस्या भएका व्यक्तिले कफी सेवनमा विशेष ध्यान दिनुपर्ने विशेषज्ञ रेग्मीको भनाइ छ ।